Journal of Islamic Dental Association of IRAN
Volume:24 Issue: 1, 2012

برخی متدینان بر این باورند که می توان برای خدمت به دیانت از ابزارهای ضد اخلاق مانند «تهمت» به مخالفان استفاده کرد. این باور هر چند در سطح عده ای از «عوام» رواج دارد ولی ریشه در فتوای فقهی برخی علما دارد. آنها در استنباط های خود از یک روایت، تهمت زدن و نسبتهای دروغ را تجویز کرده اند.
این مقاله با بررسی این روایت، به نقد این استنباط می پردازد و سپس به طرح این سوال می پردازد که با چنین نظریه ای جامعه دینی به چه سمت و سوئی می رود؟

کاربرد ادهزیوهای سلف اچ با مراحل کمتر و آسانتر برای ترمیم دندانهای دائمی و شیری مرتبا رو به افزایش است. به همین دلیل هدف از انجام این مطالعه بررسی استحکام اتصال برشی کامپوزیت به مینای دندانهای دائمی و شیری با کاربرد دو نوع ادهزیو سلف اچ یک و دو مرحله ای در شرایط پری کاندیشنینگ با اسیدفسفریک و بدون آن می باشد.

در این مطالعه آزمایشگاهی، سطوح باکال 48 دندان مولر دائمی و 48 دندان مولر شیری جهت باند به مینا آماده سازی شدند. سپس نمونه ها جهت کاربرد دو ادهزیو سلف اچ Clearfill SE Bond(CSEB) و ACE All Bond SE(ABSE) به صورت تصادفی به دو گروه چهارتایی تقسیم شدند، (12= n). هر یک از ادهزیوها به ترتیب بر روی مینا و مینای اچ شده در گروه های متناظر دائمی و شیری بر اساس دستور کارخانه به کار رفته و کامپوزیت رزین بر روی آنها باند شد. پس از 24 ساعت نگهداری در دمای 37 درجه سانتی گراد و پانصد چرخه حرارتی، استحکام اتصال برشی تعیین گردید و نتایج با نرم افزار SPSS ویرایش 5/11 و با آزمونهای آماری Kruskal-Wallis و t-test در سطح اطمینان 95/0 مورد ارزیابی قرار گرفت.

میانگین و انحراف معیار به دست آمده بر حسب مگاپاسکال در دندانهای دائمی برای ادهزیوهای CSEB و ABSE به ترتیب 96/7 ± 10/16 و 34/2 ± 49/8 و برای دندانهای شیری، 91/3 ± 08/16 و 20/3 ± 23/9 بود. پس از کاربرد اسیدفسفریک اعداد حاصله برای دو ادهزیو به ترتیب 13/7 ± 05/32 و 51/6 ± 39/31 در دندانهای دائمی و 74/10 ± 73/24 و 18/6 ± 70/21 در دندانهای شیری بود.

در هر دو دندانهای دائمی و شیری، استحکام اتصال ادهزیو CSEB به طور قابل ملاحظه ای بیشتر از ABSE بود. همچنین اسید اچینگ سبب افزایش استحکام باند مینایی هردو ادهزیو مورد مطالعه شد.

روش تراکم جانبی به عنوان یکی از متداولترین روش های پر کردن کانال ریشه می باشد در زمینه میزان نیروی لازم در نفوذ اسپیریدر و تاثیر آن بر روی کیفیت سیل آپیکالی در این تکنیک مطالعات محدودی صورت گرفته است. بنابراین هدف از این مطالعه بررسی آزمایشگاهی تاثیر سه نیروی اسپیریدر در تراکم جانبی گوتاپرکا بر روی سیل آپیکالی و بررسی اثر این نیروها بر روی شکستگی های ریشه می باشد. جهت انجام این مطالعه تجربی آزمایشگاهی 85 دندان پری مولر مندیبل تک کاناله انسان بدون انحنای شدید و یا شکستگی و ترک قابل مشاهده انتخاب شدند و برای همه کانال ها به روش Step back آماده سازی انجام شد. سپس به طور اتفاقی در سه گروه آزمایشی تقسیم گردیدند. هر گروه از دندانها بر روی یک مدل آکریلی و با استفاده از سه نیروی انتخابی (6/1 و سه و 5/4 کیلوگرم) با تکنیک تراکم جانبی پر شدند. پس از آن دندانها در زیر میکروسکوپ Zeiss با بزرگنمایی X6 از نظر وجود شکستگی مجددا مورد بررسی قرار گرفتند و پس از شفاف سازی دندانها حداکثر میزان ریزنشت آپیکالی در هر گروه توسط روش نفوذ دای بررسی شد. نتایج حاصله توسط تست های آماری Chi-square و Kruskal wallis با یکدیگر مقایسه شدند.
در گروه کنترل مثبت همه نمونه ها نفوذ رنگ را نشان دادند ولی در گروه کنترل منفی هیچ گونه نفوذ ماده رنگی مشاهده نگردید. میانگین نفوذ رنگ در گروه اول (فشار 6/1کیلوگرم) 344/0 میلی متر و در گروه دوم (فشار سه کیلوگرم) 153/0 میلی متر و در گروه سوم (فشار 5/4کیلوگرم) 376/0 میلی متر بود. نتایج نشان دادند که از نظر میزان ریزنشت گروه سه کیلوگرم به طور معنی داری نسبت به دو گروه دیگر ریزنشت کمتری و سیل آپیکالی بهتری را نشان داد. (05/0 P <) و بیشترین میزان شکستگی در گروه 5/4 کیلوگرم مشاهده شد که از لحاظ آماری نسبت به سایر گروه ها معنی دار بود. (05/0 P <) با توجه به اهمیت سیل آپیکالی در درمان ریشه دندان، بهترین فشار مناسب اسپریدر در روش تراکم جانبی برای بهبود سیل آپیکالی در دندانهای پر مولر کیلوگرم سه است و فشار بیش از حد می تواند منجر به شکستگی های ریشه شود.

سفید کردن دندانها باعث کاهش میکروهاردنس مینا می گردد. هدف از این مطالعه بررسی تغییرات میکروهاردنس مینای سفید شده بعد از درمان با فلوراید و کازئین فسفوپپتید آمورفوس کلسیم فسفات (CPP-ACP) می باشد.
در این مطالعه تجربی آزمایشگاهی شصت عدد دندان مولر سالم انسانی به شش گروه ده تایی تقسیم شدند. سطح اکلوزال صاف و با لاک ناخن پوشانده شد. در گروه های دوم، سوم و چهارم سفید کردن دندانها انجام شد. نمونه های گروه های اول و دوم به ترتیب به عنوان کنترل مثبت و منفی نمونه های گروه های سوم و پنجم تحت درمان با وارنیش سدیم فلوراید 5% و گروه های چهارم و ششم تحت درمان CPP-ACP قرار گرفتند. میکروهاردنس مینای زیر سطحی با فاصله حدود سیصد میکرون از سطح لیبیال و لینگوال هر دندان بر روی سطح اکلوزال محاسبه شد. آنالیز واریانس یک سویه و پس آزمون Tukey جهت تجزیه و تحلیل آماری داده ها استفاده گردید.
میکروهاردنس مینای سفید شده با اختلاف معنی داری از همه گروه ها پایینتر بود. در دندانهای سفید شده تحت درمان با ترکیبات فلوراید یا CPP-ACP، میکروهاردنس با اختلاف معنی داری نسبت به مینای سفید شده افزایش یافت. درمان با CPP-ACP و فلوراید تاثیری بر افزایش میکروهاردنس مینای سالم نداشت. به کارگیری CPP-ACP و فلوراید بر مینای سفید شده تفاوتی در افزایش میکروهاردنس مینا در مقایسه با یکدیگر نشان نداد.
ترکیبات فلوراید و کازئین فسفوپپتید آمورفوس کلسیم فسفات باعث افزایش میکروهاردنس مینای سفید شده می شوند.

یکی از عوامل مهم در افزایش استحکام خمشی رستوریشن های غیرمستقیم کامپوزیتی، جهت، میزان و شکل هندسی (Geometry) فیبرها می باشد. هدف از این مطالعه بررسی اثر قرار دادن فیبرها در موقعیتها و جهات گوناگون بر استحکام خمشی نمونه های کامپوزیتی می باشد.
در این مطالعه تجربی- آزمایشگاهی، پنج گروه هشت تایی از یک نوع کامپوزیت غیرمستقیم به وسیله فیبرهای تقویت کننده آغشته در موقعیتها و جهات گوناگون در نمونه هایی به شکل مکعب مستطیل و به ابعاد 25×3×3 میلی متر ساخته شدند. یک گروه نیز به عنوان گروه شاهد و بدون فیبر در نظر گرفته شد. پس از نگهداری نمونه ها، به مدت یک هفته در آب مقطر 37 درجه، نمونه ها تحت سرعت یک میلی متر در دقیقه مورد آزمون خمش سه نقطه ای قرار گرفتند و اطلاعات حاصله توسط آزمون آماری Kruskal-Wallis و Mann-Whitney در سطح اطمینان 05/0 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
میانگین استحکام خمشی نمونه ها در شش گروه مورد بررسی تفاوت معنی داری با هم داشتند (005/0 p1 = و001/0 p2 <). حداقل استحکام خمشی اولیه و نهایی مربوط به گروه شاهد بود اما حداکثر استحکام خمشی اولیه با گذاشتن فیبر در نواحی تحت کشش (2/76 مگاپاسگال) و حداکثر استحکام خمشی نهایی مربوط به گذاشتن فیبر در وسط به صورت افقی (9/173 مگاپاسگال) بود.
بر اساس شرایط آزمایشگاهی این بررسی موقعیت و جهت قرار دادن فیبرها بر استحکام خمشی نمونه های کامپوزیتی تقویت شده با فیبر تاثیر داشت و موثرترین حالت قرارگیری فیبرها در سمت تحت کشش نمونه ها بود.

ترکیبات مختلف فلوراید اثرات متفاوتی در پیشگیری از پوسیدگی دندانی دارند. این مطالعه به منظور بررسی آزمایشگاهی اثر فلوراید موضعی ژل APF خارجی و ایرانی و وارنیش فلوراید بر پیشگیری از روند دمینرالیزاسیون مینای دندانهای دائمی انجام گرفت.
در این مطالعه تجربی آزمایشگاهی شصت دندان پرمولار سالم به صورت تصادفی به چهار گروه 15تایی تقسیم شدند: گروه کنترل به طور هفتگی با آب یونیزه شسته شدند. گروه ژل هفتگی (کیمیا) به مدت دو دقیقه به طور هفتگی در تماس با ژل فلوراید 23/1% بودند. گروه ژل هفتگی (سلطان) به مدت شصت ثانیه به طور هفتگی در تماس با ژل فلوراید 23/1%بودند. گروه وارنیش فلوراید هفتگی (سلطان) که هفته ای یک بار در تماس با وارنیش Durashield، 26/2% بودند. بعد از فلورایدتراپی نمونه ها به مدت شش ساعت در محلول دمینرالیزاسیون (3/4 = pH) و به مدت 17 ساعت در محلول رمینرالیزاسیون (7 = pH) قرار گرفتند. این سیکل به مدت سه هفته (21 روز) تکرار گردید، سپس نمونه ها در جهت باکولینگوالی برش داده شدند و به وسیله میکروسکوپ نوری پلاریزه بررسی شدند. عمق دمینرالیزاسیون از عمیقترین نقطه ضایعه تا سطح اندازه گیری شد. آنالیز آماری با استفاده از آزمون kruskal- wallis با سطح اطمینان 05/0 انجام شد و آزمون Dunn test برای مقایسه دو به دو گروه ها استفاده گردید.
گروه کنترل عمیقترین ضایعات را با میانگین 37 ± 140میکرومتر و گروه وارنیش فلوراید کم عمقترین ضایعات را با میانگین 37+-60 میکرومتر و با درصد کاهش 3/75% نسبت به گروه کنترل نشان داد. اگر چه تفاوت عمق ضایعه بین گروه کنترل و گروه های فلوراید از نظر آماری معنادار بود. تفاوت بین گروه های فلوراید در مقایسه دو به دو معنادار نبود.
اثر ژل APF و وارنیش فلوراید در جلوگیری از دمینرالیزاسیون مینای دندان دائمی در شرایط آزمایشگاهی مشابه است.

امروزه استفاده از کامپوزیت ها به دلایلی مانند زیبایی با توجه به همرنگ بودن آن با دندان مورد توجه قرار گرفته است. یکی از خواص فیزیکی کامپوزیت ها جذب آب و انبساط آبی کامپوزیت است. کامپوزیت در اثر جذب آب ممکن است کارآیی خود را به عنوان یک ماده ترمیمی از دست دهد. هدف از این مطالعه مقایسه آزمایشگاهی انبساط آبی سه نوع کامپوزیت بابیس رزینی مختلف می باشد.
در این مطالعه تجربی، برای بررسی عوامل موثر بر انبساط آبی کامپوزیت ها از سه کامپوزیت مختلف (Z250، P90 و Kalore) استفاده شده است. این کامپوزیت ها در دو محیط آب مقطر و بزاق طبیعی دهان به مدت سه ماه قرار گرفته و طول آنها هیجده بار در فواصل زمانی معین اندازه گیری شده است. برای تحلیل آماری داده ها از روش آماری مدل بندی حاشیه ای (که در آن همبستگی بین داده های پاسخ در مدل وارد می شود) استفاده شده است.
نتایج نشان داد که نوع کامپوزیت تاثیر آماری معنی داری بر انبساط آبی کامپوزیت دارد (05/0 < P)، به طوری که کامپوزیت Z250 دارای کمترین و کامپوزیت P90 دارای بیشترین انبساط آبی است. همچنین زمان به عنوان یک متغیر مستقل بر انبساط آبی کامپوزیت تاثیر معنی داری داشته است. (05/0 < P)، از سوی دیگر، محیط نگهداری در انبساط آبی کامپوزیت ها اثر آماری معنی داری نداشته است. (05/0 > P) به طور کلی، نتایج بیانگر این است که نوع کامپوزیت و گذشت زمان اثر آماری معنی داری بر انبساط آبی دارد. بنابراین بهتر است از کامپوزیت هایی که انبساط آبی کمتری دارند (از قبیل Z250) جهت ترمیم دندان بیماران استفاده شود.

چکیده تهوع یکی از شایعترین مشکلات دندانپزشکی است. مطالعات انجام شده برای کاهش این واکنش فرآیندی وقت گیر و کم اثر می باشد. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر میوه سنجد به فرم قرص مکیدنی (Lozenge) در کاهش تهوع می باشد. در این کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور نمونه گیری به شیوه غیر احتمالی آسان و از بین بیماران مراجعه کننده به دانشکده دندانپزشکی اصفهان انتخاب شدند. 84 بیمار به تعداد مساوی در دو گروه شاهد و مورد قرار گرفتند. عصاره گیاه شکل دارویی لازنج تهیه گردید و به همراه دارونما به بیماران داده شد. قبل و بعد از مداخله شدت وجود یا عدم وجود تهوع برای هر بیمار در ناحیه کام نرم و لوزه حلقی به کمک تحریک با آبسلانگ اندازه گیری گردید. داده ها در SPSS ویرایش 11 وارد شدند و توسط آزمونهای آماری Chi-square، t-test و Mc Nemar مورد آنالیز آماری قرار گرفتند.
پس از انجام مداخله در گروه مورد کاهش قابل توجه در تهوع در هر دو ناحیه کام نرم (001/0 P <) و لوزه حلقی (001/0 P <) مشاهده شد. در گروه شاهد کاهش تهوع در هیچ یک از نواحی کام نرم و لوزه حلقی معنی دار نبود (9/0 P =). کاهش تهوع در دو ناحیه کام نرم و لوزه حلقی در گروه شاهد و مورد تفاوت معنی دار آماری داشتند (001/0 P <).
عصاره سنجد به طور چشمگیری باعث کاهش تهوع می شود و می تواند در اکثر اقدامات بالینی به کار گرفته شود.

تشخیص ضایعات اولیه اکلوزال نسبت به ضایعاتی که سطوح پروگسیمال و مسطح را درگیر می کند دشوارتراست. پوسیدگی های سطح اکلوزال بایستی با روش های غیر تهاجمی تشخیص داده شوند. آنالیزهای رادیوگرافیک سطوح اکلوزال در مقایسه با مشاهده بالینی دو برابر حساسیت تشخیصی بیشتری را نشان می دهد، با این وجود در مورد قدرت تشخیص پوسیدگی توسط رادیوگرافی دیجیتال و همچنین تاثیر قدرت بزرگنمایی درتشخیص ضایعات اختلاف نظر است. به همین جهت هدف از این مطالعه بررسی قدرت گزینه نرم افزاری zoom رادیوگرافی دیجیتال در تشخیص پوسیدگی های اکلوزال عاجی در مقایسه با رادیوگرافی دیجیتال اصلی می باشد.
در این مطالعه آزمایشگاهی، 86 دندان پرمولر انسانی خارج شده که از نظر بالینی فاقد پوسیدگی بود انتخاب و به صورت جداگانه در شرایط استاندارد توسط دستگاه رادیوگرافی دیجیتال داخل دهانی Cygnus Ritter رادیوگرافی شد و تصویر دیجیتال مربوطه در حافظه دستگاه ذخیره گردید پس از آن تصاویر یک بار به صورت معمول و بار دیگر با تاثیر zoom توسط چهار متخصص رادیولوژی فک و صورت مورد مشاهده قرار گرفت، برشهای هیستولوژیک (به ضخامت 5- 6 میکرون) و تهیه لام برای هر نمونه به عنوان Gold standard صورت گرفت و توسط متخصص آسیب شناس فک و دهان مشاهده و وجود یا عدم پوسیدگی عاجی تشخیص داده شد سپس یافته های حاصله توسط آزمون نسبتها مورد تحلیلهای آماری قرار گرفت.
بر اساس آنالیزآماری داده ها، میزان حساسیت به دست آمده در روش اصلی 54 معادل 7/39%، ویژگی، 137 برابر با 9/65%، ppv: ارزش پیش بینی مثبت، 148 معادل 2/43%، npv: ارزش پیش بینی منفی، 215 برابر 6/62% و دقت، 191 معادل 5/55% و در روش Zoom میزان حساسیت، 71 برابر با 2/52% ویژگی، 143 معادل 8/68%، ppv، 179 برابر 2/52%، npv، 236 معادل 8/68% و دقت، 214 برابر 2/62% محاسبه شد.
میزان حساسیت تشخیصی ارزش پیش بینی مثبت و ارزش پیش بینی منفی و دقت در تصاویر با تاثیر گزینه نرم افزاری Zoom از نظر آماری به طور معناداری بالاتر از تصاوی ر اصلی است. اما اختلاف آماری معناداری در ویژگی این دو تصویر مشاهده نشد.

با توجه به اهمیت میزان تراکم گوتا پرکا در مهر و موم کانال و موفقیت نهایی درمان ریشه، مطالعه حاضر با هدف بررسی مقایسه ای استفاده از اسپریدرهای Ni-Ti و استینلس استیل (S-S) بر وزن گوتاپرکای داخل کانال طراحی گردید.
در این مطالعه مداخله ای آزمایشگاهی از چهل بلوک رزینی با انحنای چهل درجه (گروه 1 و 2) و چهل بلوک رزینی با انحنای ده درجه (گروه 3 و 4) استفاده شد. هر کدام از گروه ها پس از پاکسازی و شکل دهی توسط فایل روتاری Flexmaster توزین شدند. سپس بلوک های رزینی گروه 1 و 3 توسط گوتاپرکا با اسپریدر نیکل تیتانیوم (Ni-Ti)، گروه های 2 و 4 توسط گوتاپرکا و با اسپریدر استینلس استیل (S-S)، به روش فشردن جانبی پر شدند. پس از این مرحله، بلوک ها برای مرتبه دوم توزین شده و اختلاف جرم آنها با مرحله اول به عنوان وزن گوتا در نظر گرفته شد. در پایان داده ها با کمک نرم افزار SPSS و توسط آزمون ANOVA دو طرفه مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.
آنالیز داده ها نشان داد بین اختلاف میانگین وزن (گروه 1=039/0،گروه 2=042/0،گروه 3=040/0 وگروه 4=037/0)هیچ کدام از چهار گروه مورد مطالعه تفاوت معنی داری وجود ندارد. ضمنا اثر انحنای کانال، نوع اسپریدر مورد مطالعه و همچنین اثر متقابل این دو نیز معنی دار نبود.
یافته های مطالعه حاضر نشان داد که نوع اسپریدر (Ni-Ti یا S-S) صرف نظر از میزان انحنای کانال ریشه، تاثیری بر وزن گوتا پرکای پرکردگی ریشه ندارد.

تعیین رنگ نقش به سزایی در موفقیت درمانهای زیبایی دارد. رنگ دندان غیر از چشم می تواند توسط طیف نما (Spectrophotometer)، رنگ سنج (Colorimeter) و یا دوربین دیجیتالی تعیین شود. هدف از انجام این تحقیق ارزیابی کمی رنگ دندانهای افراد 20- 30 ساله مراجعه کننده به مراکز دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می باشد.

این مطالعه مقطعی از نوع توصیفی – تحلیلی است که با جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه بود. روی هزار و پنجاه فرد مراجعه کننده 20-30 ساله شامل 549 زن و 501 مرد به مراکز دندانپزشکی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، که از دخانیات استفاده نمی کردند، انجام گرفت. با استفاده از کنار زننده لبها (Retractor)، در شرایط نوری یکسان و شرایط فاصله ای و زاویه ای یکسان از دندانهای قدامی بالای افراد مورد نظر (سانترال چپ)، با دوربین دیجیتالی (Canon G9) عکس گرفته شد. این عکسها با کمک نرم افزار فتوشاپ (Adobe Photoshop CS5) بررسی گردید و رنگ میانی دندان از دیدگاه L*a*b* مورد مطالعه قرار گرفت. به همین ترتیب در شرایط نوری، فاصله ای و زاویه ای فوق از یکایک نمونه رنگهای ویتاکلاسیک در زمینه خنثی عکسبرداری شده و این عکسها نیز با کمک نرم افزار فتوشاپ بررسی شدند و میانگین b*، a* و L* برای میانی هر نمونه تعیین گردید. پس از محاسبه ∆E* برای هر فرد و یکایک نمونه های ویتا کوچکترین میزان ∆E* به عنوان رنگ مناسب آن فرد انتخاب شد. در انتها تاثیر مصرف نوشیدنی های رنگی در افراد مورد بررسی قرار گرفت.

شایعترین موارد مشاهده به ترتیب A3.5 (85/16%)، A3 (85/14%)، B1 (8/9%) و B2 (8/9%) بودند. میانگین L* در افراد غیر سیگاری که نوشیدنی های رنگی بیش از دو بار در روز مصرف می کردند در مقایسه با افرادی که از این نوشیدنی ها استفاده نمی کردند پایینتر بود. میانگین a* و b* این گروه بالاتر از گروه مقابل بود.

شایعترین رنگهای مشاهده به ترتیب A3.5، A3، B1 و B2 بودند. استفاده از روش عکسبرداری دیجیتالی و بررسی عکسها با نرم افزارهای کامپیوتری برای تعیین رنگ دندان، تکنیک نسبتا ساده و ارزان و در عین حال حساسی می باشد.